Điều hé lộ phía sau con số kinh phí hỗ trợ người bán vé số dạo ở TP.HCM
Thống kê của Sở LĐ-TB&XH TP.HCM cho thấy, hiện trên địa bàn thành phố có 12.000 người bán vé số dạo. Để hỗ trợ cho số người này trong 15 ngày phải ngưng việc để cùng cả nước phòng chống dịch Covid-19, thành phố phải chi số tiền lên tới 9 tỷ đồng.
Những con số "khô khan" về số người tham gia đội quân bán vé số dạo và số tiền hỗ trợ để họ có thể sống ở mức tối thiểu (50.000 đồng/người/ngày) thật ra lại hé lộ ra khá nhiều điều mà ngay cả giới chuyên gia xã hội học lẫn kinh tế học có thể phải bất ngờ.
Trước hết là con số 12.000 người bán vé số dạo. Đó thực sự là một lực lượng lao động đông đảo - bằng một nhà máy quy mô lớn. Để giải quyết việc làm cho số lao động này là một điều không hề đơn giản. Hơn nữa, đó lại là một lực lượng lao động có chất lượng khá thấp - phần lớn là những người không được học hành đến nơi đến chốn, không qua đào tạo nghề. Thậm chí, nhiều người trong số đó không có đủ sức khỏe, là người già yếu, bệnh tật, kể cả không ít người khuyết tật. Công ty TNHH MTV XSKT TP.HCM chính là đơn vị đã đóng vai trò quyết định trong việc giải quyết việc làm cho số lao động đông đảo này.
Hiện đang có khoảng 12.000 người hành nghề bán vé số dạo ở TP.HCM
Đa số lực lượng này đến từ các vùng nông thôn - những vùng quê nghèo. Họ đã không thể tìm được việc làm - hay chí ít là một công việc phù hợp để có thể kiếm sống qua ngày, nên đành phải chọn "giải pháp" bôn ba vào tận Sài Gòn hoa lệ để kiếm kế sinh nhai bằng thứ công việc đơn giản nhưng vất vả, chủ yếu chỉ "lấy công làm lời".
Nói thế để thấy rằng, nếu số người này không tìm ra một "ngõ hẹp" để sinh kế - nghề bán vé số dạo, thì họ sẽ trở thành một gánh nặng xã hội cho nhiều địa phương. Sẽ là tệ hơn nếu họ vẫn đổ dồn vào Sài Gòn để tìm cơ hội, nhưng lại không có công việc nào để sinh sống một cách lương thiện, thì chắc hẳn sẽ nảy sinh nhiều vấn nạn khiến giới chức thành phố phải đau đầu.
Phần lớn người bán vé số dạo là những người yếu thế, trong đó có không ít người cao tuổi và khuyết tật, nên giải quyết việc làm cho họ là một vấn đề nan giải
Việc 12.000 người có thể sống dựa vào nghề bán vé số dạo bấy lâu nay đã giúp TP.HCM và nhiều địa phương khác giải quyết phần nào gánh nặng áp lực việc làm cho các đối tượng yếu thế - một nhiệm vụ không hề dễ dàng! Ước tính, với chi phí trung bình để tạo việc làm đơn giản cho một người lao động ít nhất là trên 10 triệu đồng (theo mức của Ban Chỉ đạo giảm nghèo Quốc gia), thì nếu tính chung cả nước, với lực lượng bán vé số dạo lên đến hàng trăm nghìn người, mới thấy ngành Xổ số kiến thiết nói chung, Công ty TNHH MTV XSKT TP.HCM nói riêng, đã giúp xã hội giải quyết được một lượng lao động "chất lượng thấp" lớn đến mức nào - điều mà có thể tiêu tốn hàng trăm triệu USD chưa chắc đã giải quyết được!
Thứ hai, là con số mà chính quyền TP.HCM hỗ trợ 9 tỷ đồng cho số người bán vé số dạo, chỉ trong 15 ngày đầu tháng 4. Thoạt nhìn, có vẻ như đó là một con số không lớn so với thu nhập của bất cứ một doanh nghiệp nào. Tuy nhiên, cần nhớ rằng đó chỉ là mức "hỗ trợ" để những người bán vé số dạo ở TP.HCM có thể "cầm cự" ở mức sống tối thiểu trong những ngày phải nghỉ bán để cùng cả nước phòng chống dịch Covid-19. Trên thực tế, thu nhập trung bình của mỗi người bán vé số dạo tại TP.HCM (trong điều kiện bình thường) là gấp 4-5 lần con số đó. Khoản thu nhập đó không chỉ giúp bản thân những người hành nghề bán vé số dạo đủ ăn, đủ mặc, mà còn được gửi về quê để phụ giúp gia đình, để hàng chục, hàng trăm ngàn đứa trẻ được đi học, để những cha mẹ già có điều kiện thuốc thang khi đau yếu, hay thậm chí được tích lũy để khởi sự cho những cơ sở kinh doanh, những doanh nghiệp nhỏ ở nông thôn...
Cần ghi nhận những đóng góp đáng kể của những người bán vé số dạo vào nguồn thu ngân sách của TP.HCM nói riêng, các địa phương khác trong cả nước nói chung
Quan trọng hơn, chính công sức của đội ngũ bán vé số dạo đã góp một phần để tạo nên nguồn thu khổng lồ cho các công ty XSKT, từ đó đóng góp vào ngân sách, đầu tư nên nhiều công trình dân sinh, phúc lợi phục vụ cho cộng đồng. Đơn cử như Công ty TNHH MTV XSKT TP.HCM trong năm 2019 đã đóng góp vào ngân sách thành phố hơn 3.237 tỷ đồng, năm 2020 phấn đấu nộp ngân sách gần 3.200 tỷ đồng.
Những tờ vé số nhỏ bé, qua tay những người bán vé số dạo thường trong bộ dạng nghèo nàn, quê kệch, lại có thể tạo nên những giá trị rất to lớn như vậy. Do đó, hãy biết trân trọng những người lao động - bao gồm cả những lao động nghèo, làm những công việc tưởng chừng là giản đơn nhất!
KHÁNH NGUYỄN
