Bất ngờ với bài thuốc chữa viêm đại tràng bằng củ ngải tiên
Là loài cây mọc hoang ngoài thiên nhiên, ít người biết rằng câyngải tiên là một vị thuốc quý có khả năng kháng các loại khuẩn như nấm, amid, hỗ trợ tái tạo niêm mạc đại tràng.
Năm 1991, bác sĩ Hoàng Sầm - Giảng viên bộ môn đông y của trường Đại học Y - Dược Thái nguyên cùng đoàn giáo viên của trường đến Bắc Kạn công tác và ở lại nhà thầy giáo La Văn Ngâm.
Trong đoàn có ông Lục Văn Vận viêm đại tràng lâu năm, khi ăn đồ lạ sẽ đau bụng đi ngoài. Chuyến đi khiến bệnh tình ông tái phát.
Thấy vậy, ông Ngâm ra bìa rừng đào củ ngải tiên sắc lên cho uống. Sau 3 ngày sử dụng, ông Vận thấy đại tràng ổn định.
Bác sĩ Hoàng Sầm hỏi về loài cây thảo dược, thầy Ngâm cho biết, người Mán ở tỉnh Hà Giang gọi đây là cây xẹ. Lâu nay, trẻ con, người lớn ở địa phương đau bụng, người nhà thường vào rừng đào củ về sắc uống. Thông thường, người bệnh uống một đến 2 ngày sẽ khỏi.
Cây ngải tiên
Mặc dù cũng là người Mán (huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang) nhưng từ nhỏ ông Sầm đi học tại trường nội trú tại Thái Nguyên. Bản thân ông chưa từng nghe đến chuyện sử dụng cây ngải tiên điều trị viêm đại tràng. Sau chuyến công tác, ông quay trở lại mảnh đất chôn rau cắt rốn tìm hiểu về loại cây này.
Ngải tiên có tên khoa học là Hecdychium Coronarium Koening, mọc hoang dưới các tán cây cổ thụ ở những vùng có khí hậu mát lạnh. Một số tỉnh vùng núi, người dân dùng củ để trị đau bụng đi ngoài không rõ nguyên nhân.
Ông mang ngải tiên về trồng quanh nhà. Sau nhiều năm nghiên cứu tài liệu về cây tại Viện Y học bản địa Việt Nam, ông Sầm phát hiện trong củ ngải tiên có chứa Diterpenes Coronerin. Đây là hoạt chất có khả năng kháng các loại khuẩn như nấm, khuẩn amid, virus, trực khuẩn lao... cao. Ông ví chúng là kháng sinh tự nhiên tiêu diệt nguyên nhân gây viêm đại tràng. Ngoài ra, Diterpenes Coronerin còn có khả năng hỗ trợ tái tạo niêm mạc đại tràng nhanh.
Gốc rễ cây ngải tiên
Bác sĩ Hoàng sầm cũng thực hiện một nghiên cứu khác liên quan đến loại thảo dược này. Ông kết hợp ba thành phần ngải tiên, ý dĩ và hoài sơn cho người viêm đại tràng dùng.
Theo dõi, ông Sầm nhận thấy hiệu quả trên người viêm đại tràng khi phối hợp, tác dụng nhanh hơn là dùng một mình ngải tiên. Ngoài ra, sự kết hợp này còn mang lại hiệu quả cho người bị viêm đại tràng nhiệt (thể táo bón).
Được biết, viêm đại tràng là một trong những bệnh đường ruột phổ biến. Thói quen ăn uống thiếu khoa học là một trong những nguyên nhân gây bệnh. Trung bình, có khoảng 20% dân số gặp vấn đề về đại tràng và con số này đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng.
Bệnh dễ mắc nhưng khó chữa trị bởi đại tràng có cấu trúc phức tạp. Hệ thống tưới máu ở đại tràng thấp đồng nghĩa với việc khả năng miễn dịch của chúng thấp hơn những bộ phận khác. Điều này dẫn đến đại tràng dễ bị bị tổn thương bởi các tác nhân gây viêm.
Theo bác sĩ Sầm, không chỉ tại Việt Nam, nhiều nước trên thế giới đã đưa ngải tiên vào nghiên cứu. Ở Ấn Độ, các nhà khoa học chiết củ ngải tiên bằng dung môi n-hexan phân lập được 2 hoạt chất diterpenes labdane mới và 10 chất khác có khả năng hỗ trợ phòng ung thư phổi, neuroblastoma, ung thư vú, các dòng tế bào ung thư cổ tử cung, ung thư đại tràng.
Thiên Khang
